ROCZNICA OBRAD OKRĄGŁEGO STOŁU

okragly-stol

6 lutego 2014 roku przypada 25 rocznica rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu w Warszawie. Okrągły Stół był symbolem negocjacji pomiędzy ówczesną komunistyczną władzą a opozycją.  Na jego zorganizowanie zdecydowano się z  uwagi na bardzo trudną sytuację gospodarczą kraju, liczne strajki robotników w 1988 roku i dążenie ruchu społecznego ,,Solidarności" do współrządzenia państwem.

,,Solidarność", która powstała jesienią 1980 roku jako związek zawodowy, tak naprawdę nigdy nie była wyłącznie organizacją pracowniczą, ale społeczno-polityczną.  Działacze tego ruchu, na czele z Lechem Wałęsą, w latach 1980-1981 domagali się aby Polska Ludowa wypełniała zagwarantowane w konstytucji obowiązki wobec obywateli. Chodziło o godną pracę, wynagrodzenie, wolność słowa, a nawet o pełne zaopatrzenie sklepów w towary. Pod koniec 1981 roku konflikt pomiędzy ,,Solidarnością" i komunistami osiągnął szczyt. Przywódca Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) generał Wojciech Jaruzelski zdecydował się na rozwiązanie siłowe. Wprowadzono stan wojenny,  a  w 1982 roku ,,Solidarność" została zdelegalizowana.

Po odwołaniu stanu wojennego w 1983 roku, PZPR przez 5 lat starała się wydobyć Polskę z kryzysu ekonomicznego, ale nie dało to żadnych rezultatów. System komunistyczny wyczerpał swoje możliwości. Widać było coraz wyraźniej, że jedynym ratunkiem jest wprowadzenie gospodarki liberalnej i wolnej konkurencji na rynku. Władze doskonale zdawały sobie z tego sprawę, ale chciały to zrobić  bez udziału ,,Solidarności". Okazało się jednak, że takie rozwiązanie nie wchodzi w grę.

Obrady Okrągłego Stołu zorganizowano po to, aby wypracować kompromis. Negocjacje odbywały się w 3 zespołach roboczych: do spraw reform politycznych, gospodarczych i pluralizmu związkowego (czyli możliwości tworzenia wielu związków zawodowych; przewidywano także ponowne zalegalizowanie ,,Solidarności"). Warto zwrócić uwagę , że politycy- którzy brali udział w tych rozmowach, odegrali decydującą rolę w historii Polski w ciągu całego ostatniego ćwierćwiecza. Byli to np. ze strony rządowej: Aleksander Kwaśniewski  i Leszek Miller, a ze strony opozycyjnej: Lech Wałęsa i Jarosław Kaczyński. Wałęsa i Kwaśniewski byli później prezydentami, Miller i Kaczyński - premierami. Tragicznie zmarły w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński także był jedną  z najważniejszych postaci przy Okrągłym Stole w 1989 r.

Rozmowy nie były łatwe, a formułę porozumienia ustalano przez 2 miesiące. Ostatecznie Okrągły Stół zdecydował o wprowadzeniu poważnych zmian w państwie - dwuizbowego parlamentu (Sejmu i Senatu), stanowiska Prezydenta i dopuszczenia opozycji do władzy, przy czym w sejmie ,,Solidarność" mogła obsadzić 35 % mandatów, a wybory senackie odbywały się na zasadzie wolnej gry politycznej. 

Te przemiany polityczne w Polsce 25 lat temu - uruchomiły lawinę rewolucyjną w całej Europie Środkowej, która doprowadziła do obalenia systemu komunistycznego na Starym Kontynencie i rozpadu Związku Sowieckiego w latach 1989-1991.