Powojenne ruiny Warszawy, foto: Henry N. Cobb (USA) sierpień 1947 r.
źródło: nowawarszawa.pl

II wojna światowa wywarła decydujący wpływ na losy świata w II połowie XX wieku. Zakończyła się ona zwycięstwem koalicji antyhitlerowskiej, w której dominującą rolę odgrywały Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki oraz Wielka Brytania. 2 maja 1945 roku skapitulował Berlin, 8 maja podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji niemieckiej III Rzeszy. Ze względu na różnicę czasu, w chwili podpisania traktatu w Moskwie był już dzień 9 maja, i stąd w Rosji przyjęto inną datę zwycięstwa, niż w krajach Zachodu.

Czyje to było zwycięstwo? Z pewnością najwięcej zyskał Związek Sowiecki i USA. Sowieci podporządkowali sobie całą Europę Środkowo-Wschodnią, w tym Polskę, Stany Zjednoczone ugruntowały swoją mocarstwową pozycję. Już w latach 1945-1946 niedawni sojusznicy: Moskwa i Waszyngton- stanęli przeciwko sobie. Następnie-przez prawie pół wieku trwała ostra rywalizacja sowiecko-amerykańska o dominację nad światem. Nie było to wprawdzie starcie bezpośrednie, ale groźba nowej wojny powszechnej pojawiała się kilkakrotnie.

Klęskę w 1945 roku poniosły Niemcy. Katastrofa militarna, zniszczenia wojenne, wreszcie podział kraju na dwa państwa: RFN i NRD w latach 1949-1990 - to wydarzenia, które odcisnęły głębokie piętno na niemieckiej historii. Odpowiedzialność Niemiec za rozpętanie II wojny światowej nie ulega wątpliwości.

Niełatwo ocenić bilans II wojny światowej dla Polski. O ile do 1990 roku propaganda komunistyczna głosiła, że Polska u boku Sowietów wygrała wojnę, o tyle w ciągu lat 1990-2015 przeważa opinia, iż wynik wojny to największa tragedia w naszych dziejach- bo znaleźliśmy się pod władzą sowieckiego systemu. W dodatku straciliśmy Kresy Wschodnie, a około 6 milionów obywateli polskich zginęło w wyniku działań zbrojnych oraz terroru okupantów. Wydaje się jednak, że niezależnie od rozwoju sytuacji- wobec zimnej obojętności aliantów zachodnich i nacisku Sowietów- niewiele dałoby się zrobić. Można przyjąć, że Polska w jakimś stopniu wygrała z Niemcami- ale wyraźnie przegrała ze stalinowską Rosją (biorąc za punkt wyjścia to, z kim walczyliśmy w 1939 roku).