Lista tematów maturalnych 2015
2 września 2014 16:01
LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO
Z JĘZYKA POLSKIEGO W ZESPOLE SZKÓŁ ELEKTRYCZNYCH
IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W OPOLU W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
LITERATURA
- Legendy i mity narodowe w twórczości Stanisława Wyspiańskiego i Stefana Żeromskiego. Omów na wybranych przykładach.
- Kobiety – poetki od modernizmu do współczesności. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów, charakteryzując problematykę i poetykę „ poezji kobiecej”.
- Od Mickiewicza do Miłosza – różne oblicza poezji emigracyjnej. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów.
- Arcydzieło, bestseller, czytadło – trzy słowa, którymi określa się książki. Co decyduje o wartości utworów literackich? Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady.
- Bardowie XX wieku ( np. Wysocki, Okudżawa, Brel, Kaczmarski). Omów charakterystyczne cechy twórczości wybranego artysty, analizując i interpretując jego dzieła i sposoby ich prezentacji.
- „Polska – to wielka rzecz”. Omawiając wybrane dzieła literackie, przedstaw i oceń różne drogi do wolności ukazane w literaturze XIX wieku.
- Codzienność i sytuacje próby w utworach o wojnie i totalitaryzmie. Omów odwołując się do wybranych przykładów.
- Mit arkadyjski i jego realizacja w dziełach literatury polskiej. Omów, analizując celowo dobrane utwory literackie różnych epok.
- Żydzi w literaturze polskiej. Przedstaw obraz społeczności żydowskiej lub jej pojedynczych reprezentantów na podstawie wybranych dzieł literatury XIX i XX wieku.
- Wizerunki kobiet we współczesnej literaturze polskiej. Omów sposoby ukazywania analizując celowo dobrane dzieła literackie.
- Różne sposoby prezentowania konfliktu pokoleń w literaturze. Przedstaw, analizując wybrane przykłady.
- Portret dekadenta w liryce. Przedstaw na wybranych przykładach dzieł literackich.
- Formy autobiograficzne: dziennik, pamiętnik. Omów, analizując różne role narratora w wybranych dziełach literackich.
- Wolność – błogosławieństwo czy przekleństwo? Przedstaw problem, analizując wybrany materiał literacki.
- Emancypacja i feminizm jako temat literatury. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów z drugiej połowy XIX i XX wieku.
- Poeta czy ksiądz? Odwołując się do wybranych wierszy, scharakteryzuj wizerunki „ja” lirycznego w twórczości ks. J. Twardowskiego.
- Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- „Kompleks ocalonego...” Omów wpływ wojny na psychikę człowieka, analizując i interpretując osobowości wybranych bohaterów literackich.
- Przedstaw sposoby wyrażania uczuć do kobiety, analizując wybrane utwory liryczne różnych epok literackich.
- „Niepokorni” twórcy polskiej poezji współczesnej (np. R. Wojaczek, A. Bursa, E. Stachura). Analizując celowo dobrane utwory, omów przyczyny i formy buntu wybranego poety.
- Satyra polityczna w tekstach literackich i kabaretowych. Scharakteryzuj zjawisko, dokonując analizy wybranych tekstów.
- Kat i ofiara. Przedstaw problem granicy między tymi dwoma postawami, odwołując się do wybranego materiału literackiego z literatury wojny i okupacji.
- Obraz Ojczyzny utraconej przedstawiony w literaturze romantycznej i współczesnej. Omów różne sposoby realizacji tematu na wybranych przykładach literackich.
- Omów i zinterpretuj kreacje mnicha w literaturze polskiej i powszechnej na przykładzie wybranych utworów.
- Sport jako temat obecny w literaturze. Omów problem odwołując się do wybranych tekstów.
- Poezja, która pomaga znaleźć sens życia. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych dzieł ulubionego poety współczesnego.
- Różne formy dokumentaryzmu w literaturze współczesnej. Zanalizuj i zinterpretuj wybrane przykłady.
- Funkcja symboli literackich w wybranych dziełach pisarzy XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane przykłady.
- Obrazy Rosji i Rosjan w literaturze. Omów i porównaj sposoby przedstawiania motywu, odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Komedia – jej funkcje dydaktyczne i społeczne. Przeanalizuj temat w oparciu o wybrane utwory literackie.
- Baśń – klucz do świata i tajemnicy człowieka. Omów na wybranych przykładach, zwracając uwagę na poetykę gatunku.
- Mityzacja rzeczywistości w polskiej prozie XX wieku. Przedstaw problem na przykładzie wybranych utworów (np. B. Schulza, T. Nowaka, O. Tokarczuk).
- Patriotyzm w ocenie polskich twórców współczesnych (np. Cz. Miłosza, W. Gombrowicza, T. Konwickiego, Z. Herberta). Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach.
- Dekadentyzm i różne sposoby ucieczki od niego w literaturze Młodej Polski. Zaprezentuj temat odwołując się do wybranych przykładów.
- Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Zanalizuj problem na wybranych przykładach literatury polskiej i powszechnej.
- Rola kobiety w rodzinie i społeczeństwie. Omów, analizując wybrane utwory literackie różnych epok.
- Człowiek wobec zła. Różnorodność postaw ludzkich w ujęciu wybranych twórców literackich. Dokonaj analizy problemu odwołując się do wybranych przykładów.
- Literackie kreacje lekarzy. Omów sposoby ich ukazywania w utworach literatury polskiej i powszechnej.
- Motyw snu i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów temat na wybranych przykładach.
- Scharakteryzuj na wybranych przykładach różnorodne postawy człowieka wobec Boga. Omów ich rolę w utworze i związek z filozofią danej epoki literackiej.
- Obrazy zagłady z czasów II wojny światowej w pamiętnikach i wspomnieniach ofiar i ocalonych. Omów, analizując wybrane utwory.
- Niepokoje filozoficzne człowieka końca wieku ( XIX i XX ). Omów ich przyczyny, konsekwencje i literacki wyraz , analizując wybrane utwory.
- Starość jako motyw literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach.
- Optymizm i pesymizm – dwie tonacje w twórczości wybranych autorów. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów literackich.
- Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach.
- Wielkie monologi w literaturze. Przedstaw ich wpływ na charakterystykę postaci, analizując i interpretując wybrane teksty z różnych epok.
- Literackie portrety władców. Omów sposoby ich kreowania na wybranych przykładach.
- Biografia jako tworzywo literackie i klucz do odczytania twórczości. Wykaż tę zależność na przykładzie analizy utworów wybranego pisarza.
- Literackie przedstawienie relacji między człowiekiem a Bogiem. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury różnych epok.
- Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw i zinterpretuj na przykładach utworów z różnych epok.
- Barok - źródłem fascynacji dla polskiej poezji współczesnej. Wykaż prawdziwość tej tezy, analizując wybrane utwory poetów współczesnych.
- Poetycki język erotyki. Scharakteryzuj polską poezję miłosną, odwołując się do wybranych przykładów. Zwróć uwagę na sposób mówienia o miłości i erotyce.
- Miejsce listu w utworach literackich. Analizując wybrane przykłady, przedstaw sposób wykorzystania listu w dziele literackim i omów jego rolę.
- Różne sposoby funkcjonowania postawy prometejskiej. Omów, analizując celowo dobrany materiał literacki.
- Polemiki, spory, prowokacje… - starcia pokoleń literackich. Omów zjawisko na przykładach wybranych tekstów.
- Powroty do lat dzieciństwa jako temat literacki. Omów zagadnienie, analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach.
- Polska - ale jaka? Zaprezentuj różne wizje wymarzonej ojczyzny w literaturze polskiej.
- Wierność i zdrada – decyzje moralne bohaterów literackich. Omów dylemat i konsekwencje wyboru w oparciu o wybrane przykłady.
- Młody – gniewny (osiemnastolatek) wobec tradycji wielkiej poezji romantycznej. Przeprowadź dyskusję z romantyczną koncepcją jednostki, narodu, sztuki, analizując wybrane utwory literackie.
- Syn, mąż, przyjaciel… Przedstaw różnorodne portrety mężczyzn w poezji i prozie, analizując wybrane teksty literackie.
- Mechanizmy i skutki działania totalitaryzmu. Omów na wybranych przykładach literatury polskiej i powszechnej.
- Ukaż sposoby funkcjonowania motywów fantastycznych w wybranych utworach literackich od antyku do XX – lecia międzywojennego.
- Bohaterowie dzieł W. Szekspira – postacie wielowymiarowe, które fascynują i przerażają. Przedstaw bogate życie psychiczne bohaterów wybranych utworów W. Szekspira.
- Testament poetycki. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu na wybranych przykładach.
- Sen i sposoby jego ujęcia w literaturze różnych epok. Omów funkcjonowanie motywu odwołując się do wybranych utworów.
- Literatura ukazuje wpływ rzeczywistości na kształtowanie osobowości człowieka. Uzasadnij ten pogląd, analizując wybrane dzieła.
- Szkoła i uczeń jako temat literatury. Zaprezentuj motyw w oparciu o wybrane utwory literackie.
- Zbrodnia jako motyw literatury wysokiej i niskiej. Przedstaw różnice w sposobie ujęcia tematu, dokonując analizy wybranych tekstów literackich.
- Literacki obraz miasta w utworach różnych epok. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Poeci rocka. Dokonaj analizy i interpretacji tekstów piosenek wybranego autora, zwracając uwagę na ich poetykę, problematykę, przesłanie, i znaczenie dla kultury.
- Świat kobiet i świat mężczyzn, wzajemne relacje, oczekiwania, role. Dokonaj analizy i interpretacji tego problemu w wybranych utworach literackich.
- Heroizacja i deheroizacja umierania w utworach literackich różnych epok. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów.
- Lagry i łagry. Przedstaw mechanizmy zniewalania jednostek w systemach totalitarnych na podstawie analizy wybranych utworów.
- Groza i sensacja w literaturze. Omów sposoby ich osiągania oraz funkcje w utworach literatury polskiej i powszechnej.
- Rozważania o formie. Jaka jest jej rola i funkcje w literaturze, teatrze i w życiu? Omów problem, analizując dzieła Witolda Gombrowicza i Stanisława Ignacego Witkiewicza.
- Obraz młodzieży w utworach literackich (od romantyzmu do współczesności). Scharakteryzuj, analizując wybrane utwory.
- Wyspa - samotnia czy arkadia? Omów różne ujęcia motywu wyspy w wybranych utworach literackich.
- Rewolucja jako sposób obalenia istniejącego systemu. Przedstaw różne oblicza rewolucji ukazane w wybranych przez Ciebie utworach literackich.
- Świat dworski i świat ziemiański – jego modele w różnych epokach. Omów temat, analizując wybrane dzieła literackie.
- Smok jako bohater literatury. Przedstaw motyw i wskaż jego funkcje, odwołując się do celowo zgromadzonego materiału literackiego.
- Topos miłości rodzicielskiej w literaturze. Omów różne jego realizacje na wybranych utworach.
- Naturalizm w literaturze. Scharakteryzuj technikę pisarską, dokonując analizy wybranych utworów literackich.
- Wpływ pieniądza na życie wybranych bohaterów literackich. Zanalizuj problem na wybranych utworach.
- Testament jako forma gatunkowa oraz osobiste wyznanie człowieka. Scharakteryzuj ten typ wypowiedzi na wybranych przykładach.
- Różne sposoby wykorzystania motywu szaleńca/szaleństwa w literaturze. Zanalizuj problem na wybranych przykładach.
- Science fiction a fantasy. Analizując wybrane przykłady literatury fantastycznej, zaprezentuj podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego obu odmian gatunkowych.
- Bohater mieszczański w literaturze. Omów sposób kreowania postaci i środowiska w wybranych utworach literackich.
- Świat to labirynt. Przedstaw sposób funkcjonowania motywu labiryntu w literaturze. Omów problem, analizując celowo dobrane utwory literackie.
- Wskaż różne sposoby ujęcia toposu wsi na przykładzie wybranych utworów.
- Bohaterowie literaccy wierni swoim ideałom. Omawiając zagadnienie, scharakteryzuj postawy wybranych postaci z różnych epok.
- Postulaty naprawy Rzeczypospolitej w twórczości pisarzy polskich od XVI do XVIII wieku. Przedstaw na wybranych utworach literatury pięknej i publicystycznej.
- Literaccy laureaci Nagrody Nobla. Zaprezentuj i porównaj twórczość wybranych noblistów, odwołując się do wybranych przykładów.
- Powinności etyczne stawiające bohaterów literackich w sytuacji bez wyjścia. Omów zagadnienia na podstawie wybranych utworów.
- „Obciążeni romantyzmem…” – literackie kontynuacje kreacji bohaterów romantycznych. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych przez siebie utworów.
- Literatura zwierciadłem swoich czasów. Udowodnij tę zależność w oparciu o analizę wybranych utworów z różnych epok kulturowych.
- Wojna widziana oczami dziecka. Przedstaw motyw, odwołując się do wybranego materiału literackiego.
- Młodzi bohaterowie różnych epok – ich cele, dążenia, postawy. Przedstaw zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady z literatury polskiej i powszechnej
- „Wielka literatura opowiada o moralności”. Skomentuj tę tezę, analizując wybrane utwory literackie. Określ kryteria, według których uznałeś utwory za „wielkie”.
- Marzyciele i ich dramat niespełnienia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Wierzenia i tradycje mieszkańców Śląska i Czech w wybranym okresie historycznym lub na przestrzeni dziejów. Omów problem, zwracając uwagę na podobieństwa, różnice i wzajemne wpływy, odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- Literaccy samotnicy różnych epok kulturowych. Omów sposoby ich kreowania w oparciu o wybrane przykłady literackie.
- Portret gospodarza i sposób jego kreowania w wybranych tekstach literatury dawnej i współczesnej. Omów odwołując się do wybranego materiału literackiego.
- „Świat jest teatrem, aktorami ludzie” (W.Szekspir). Analizując wybrane utwory omów koncepcję świata jako teatru.
- Jak, gdzie i co jadają bohaterowie literaccy? Przedstaw sztukę kulinarną opisaną w tekstach literackich różnych epok.
- Mity polskiego romantyzmu. Ich kontynuacje – akceptacje i polemiki z nimi – w literaturze spadkobierców. Przedstaw problem na wybranych przykładach utworów.
- Literatura stanu wojennego jako świadectwo swoich czasów. Omów pojawiające się motywy i poetykę odwołując się do wybranych tekstów powstałych w tym czasie.
- Tematyka historyczna jako tworzywo literatury polskiej XIX i XX wieku. Przedstaw sposoby funkcjonowania historii w literaturze w wybranych przez siebie utworach.
- Niewłaściwe wybory, fałszywe kroki, błędy. Omów i oceń, jakie były ich konsekwencje w biografii wybranych bohaterów literackich.
- „Wszystko czas żarłoczny zagarnia, wszystko pożera” (Seneka). Przedstaw funkcjonowanie motywu czasu w wybranych utworach różnych epok.
- Rozstanie bliskich sobie osób ukazane w literaturze. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach różnych epok.
- Motyw polowania w literaturze omów odwołując się do wybranych tekstów.
- Satyra, ironia, żart, czyli jak uleczyć świat śmiechem. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory literackie.
- Maski – ich rola i znaczenie w życiu człowieka. Przedstaw różne sposoby funkcjonowania motywu, analizując wybrane teksty literackie.
- Zaprezentuj twórczość wybranych poetów wywodzących się z Opolszczyzny. Odwołaj się do materiału literackiego, wskaż krąg zainteresowań i ewolucję twórczą.
- Inteligent - jego marzenia, zwycięstwa i klęski. Omów problem odwołując się do wybranych tekstów literackich.
- Celem ludzkiego życia jest szczęście. Przedstaw różne sposoby osiągania go, charakteryzując postawy życiowe wybranych postaci różnych epok.
- Patriotyzm Polaków –mit czy cecha narodowa? Uzasadnij swój sąd, analizując wybrane przykłady literackie.
- Motyw cierpienia w literaturze. Omów problem zwracając uwagę na jego różne realizacje w literaturze polskiej i powszechnej.
- Magia i jej funkcja w różnych tekstach literackich. Rozwiń zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich.
- Wilk. Wierzenia a rzeczywistość. Rozwiń temat w oparciu o wybrane utwory literackie.
- Dzieci herosami życia. Rozwiń temat w oparciu o wybrane teksty literackie.
- Przyroda jako tło i bohater literacki. Omów sposoby ich kreowania przyrody i pełnioną przez nią funkcję w wybranych utworach lirycznych i epickich.
- Polska poezja kobieca. Omów zjawisko odwołując się do wybranych przykładów.
- Symbolika liczb w literaturze. Omów zagadnienie analizując teksty literackie różnych epok.
- Życie można wygrać lub przegrać. Przedstaw literackie kreacje bohaterów ucieleśniające te możliwości.
- Różne ujęcia anioła w literaturze. Omów temat na wybranych przykładach.
- „Ostoja polskości” czy „świat zepsuty”? Przedstaw i oceń wizerunek szlachty polskiej utrwalony w wybranych utworach dawnych epok.
- Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Przedstaw źródła tego motywu i sposób jego funkcjonowania, analizując wybrane utwory literackie.
- Pojedynek jako temat literatury. Przedstaw najciekawsze, Twoim zdaniem, realizacje tego motywu, analizując funkcję i znaczenie pojedynku w wybranych utworach literackich.
- Utopie i antyutopie w literaturze. Przedstaw sposoby kreowania i ich funkcje na wybranych przykładach.
- Dziennik jako źródło wiedzy o epoce i autorze. Omawiając temat, dokonaj analizy dzienników W. Gombrowicza, Z. Nałkowskiej lub innych twórców.
- Ważne momenty naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń patriotyczna). Prezentując temat, omów wybrane przykłady. Przedstaw cechy przywoływanych gatunków literackich i ich wpływ na sposób mówienia o wydarzeniach.
- Refleksyjnie, żartobliwie, groteskowo. Przedstaw różne sposoby ukazywania świata i człowieka w wybranych utworach literackich.
- Świat lagrów i łagrów. Scharakteryzuj i porównaj sposoby przedstawiania rzeczywistości obozowej w literaturze XX wieku, odwołując się do wybranych przykładów.
- Praca – źródło satysfakcji czy konieczność życiowa? Zaprezentuj różne ujęcia motywu odwołując się do wybranych utworów literatury polskiej i powszechnej.
- Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach literatury dawnej lub współczesnej.
- Postęp techniczny kontra tradycja. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów literackich.
- Poezja jako narzędzie walki z systemem. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury powojennej.
- Różne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice. Omów na przykładzie wybranych utworów.
- Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania na przykładzie wybranych dzieł literackich.
- Przedstaw monografię swojego ulubionego pisarza. Określ cechy gatunkowe jego dzieł oraz ich przesłanie.
- Fatum czy wolna wola? Przedstaw refleksje nad ludzkim losem w literaturze różnych epok.
- Od Homera do Reymonta… Wykorzystując celowo dobrane przykłady, wskaż i omów cechy oraz ewolucję gatunków epickich.
- „Aby istnieć, człowiek musi się buntować” (A. Camus). Zaprezentuj źródła i sens buntu wybranych bohaterów literackich różnych epok.
- Funkcjonowanie motywu biesiady w wybranych tekstach. Omów temat odwołując się do przykładów z literatury polskiej.
- Różnorodne koncepcje świata przedstawionego w literaturze fantasy. Dokonaj analizy w oparciu o wybrane przykłady.
- Kontrasty społeczne ukazane w literaturze. Zaprezentuj na przykładzie celowo dobranych tekstów literackich.
- Sztuka retoryczna w różnych tekstach literackich. Omów na podstawie wybranych przykładów.
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUK
- Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła.
- Na podstawie zebranego materiału przedstaw problemy współczesnego człowieka ukazane w piosenkach wybranej grupy rockowej.
- Literackie i plastyczne obrazy żeglugi. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw sposoby ich kreowania oraz porównaj ich funkcje.
- Brzydota w literaturze i innych dziedzinach sztuki – przekora, nowa estetyka czy moda? Omów i oceń zjawisko na wybranych przykładach.
- Na podstawie wybranych przykładów z literatury i sztuki omów różne portrety czarownic i funkcje ich magii.
- Strój kobiecy jako wyraz kulturowej i społecznej pozycji kobiety. Omów na wybranych przykładach z literatury i sztuki oraz odwołaj się do realiów świata współczesnego.
- Realizm i symbolizm w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych tekstach kultury, wskazując różnice w sposobie pokazywania świata .
- Stanisław Wyspiański – malarz, dramaturg, poeta. Zaprezentuj sylwetkę twórczą artysty, analizując wybrane dzieła.
- Apokalipsa jako temat i motyw w sztuce. Omów sposoby jego prezentacji i funkcje w utworach literackich, malarskich, filmowych.
- Rock – muzyka, filozofia, styl bycia. Omów odwołując się do wybranych tekstów kultury.
- Przedstaw funkcjonowanie motywu szatana i Boga w wybranych utworach różnych dziedzin sztuki (literackich i innych). Dokonaj analizy wybranych przykładów.
- Impresjonizm jako kierunek w malarstwie i konwencja literacka. Zaprezentuj jego cechy i sposób obrazowania na przykładzie wybranych utworów literackich i dzieł malarstwa europejskiego.
- Eksperyment i prowokacja artystyczna w literaturze i innych dziedzinach sztuki XX i XXI wieku. Omów na wybranych przykładach.
- Egzystencjalizm w literaturze, filozofii i filmie. Przedstaw problem w oparciu o wybrane teksty kultury.
- Eros i Tanatos w sztuce. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki.
- Ruiny, groby, opuszczone zamki. Omów motyw przemijania w literaturze i sztuce różnych epok.
- Dramaty Szekspira jako źródło inspiracji dla literatury, sztuk plastycznych i filmu. Omów na wybranych przykładach.
- Analizując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
- Koncepcje piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Omów analizując wybrane przykłady.
- Plastyczna i literacka wizja prowincjonalnych miasteczek żydowskich. Omów temat m.in. na przykładzie dzieł Chagalla i Schulza.
- Martyrologia narodu polskiego. Omów dokonując analizy wybranych dzieł literackich i plastycznych.
- Obraz rodziny w literaturze i serialach telewizyjnych. Przedstaw i omów różne ujęcia motywu na wybranych przykładach.
- Motyw madonny w literaturze i sztuce współczesnej. Omów w oparciu o wybrane przykłady.
- Krajobraz tatrzański w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów na wybranych przykładach.
- Satyryczny obraz PRL-u w twórczości literackiej, kabaretowej oraz filmowej. Omów odwołując się do wybranych przykładów.
- Motywy sarmackie w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych przykładach sposoby ukazywania kultury sarmackiej.
- Duchy, diabły, upiory, demony… - ich wizerunki i rola w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów, analizując wybrane utwory różnych epok.
- Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej celowo dobranych dzieł (np. Sienkiewicza i Matejki).
- Na wybranych przykładach przedstaw sposoby kreowania postaci rycerza i wojownika w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
- Świat za miastem w ujęciu twórców literackich i malarskich. Dokonaj analizy wybranych dzieł.
- Adaptacja filmowa - wzbogaca czy zubaża dzieło literackie? Porównując filmy z ich literackimi pierwowzorami, oceń adaptację.
- Przyjaźnie ukazywane w literaturze i filmie. Omów temat analizując wybrane przykłady.
- Makdonaldyzacja, homogenizacja, konsumpcjonizm. Odwołując się do różnych tekstów kultury, przedstaw charakterystyczne cechy kultury masowej. Oceń zjawisko.
- Symbol jako sposób przedstawiania rzeczywistości w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach.
- Historia w ujęciu artystów. Podaj przykłady literackie i plastyczne, omów je.
- Analizując wybrane utwory literackie, udowodnij, że inne dziedziny sztuki (np. malarstwo, muzyka, rzeźba) mają wpływ na literaturę.
- Sentymentalna sielanka jako motyw malarski i literacki. Przedstaw w odniesieniu do wybranych dzieł.
- Motyw tańca w literaturze i sztuce. Omów jego funkcjonowanie na wybranych przykładach.
- Rola wychowawcy w życiu młodego człowieka. Omów zjawisko na wybranych dziełach literackich i filmowych.
- Pojedynek jako temat literacki i filmowy. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
- Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Analizując wybrane przykłady, przedstaw środki artystyczne, charakterystyczne dla tej konwencji i ich rolę.
- Socrealizm w literaturze i innych sztukach. Przedstaw zjawisko, analizując celowo dobrane przykłady tekstów kultury.
- Dworek szlachecki jako motyw w literaturze i malarstwie. Przedstaw różne jego konkretyzacje na przykładach wybranych dzieł.
- Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła.
- Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i innych sztukach. Omów na wybranych przykładach.
- Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie, filmowe i malarskie.
- Sceny batalistyczne w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw i porównaj sposób prezentacji scen w wybranych dziełach.
- Różne ujęcia motywu opowieści o diabłach w dziełach literackich i filmowych. Porównaj kreacje diabła, analizując wybrane przykłady.
- Przedstaw różne kreacje błazna, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.
- Specyfika teatru telewizji. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów telewizyjnych adaptacji teatralnych i ich literackich pierwowzorów.
- Obraz męki Chrystusa. Przedstaw go w odniesieniu do różnych tekstów kultury.
- Impresjonizm w malarstwie i poezji Młodej Polski. Omów technikę i sposoby kreowania świata na wybranych przykładach.
- Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej dzieł.
- Wampiryzm jako zjawisko kulturowe? Analizując wybrane dzieła z literatury i filmografii zaprzecz lub potwierdź sąd Marii Janion.
- Mistrz i uczeń, pan i sługa... Literackie i filmowe kreacje par bohaterów przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów.
- Blues jako rytm życia i światopogląd. Omów na wybranych przykładach, analizując teksty i biografię artystów.
- Góry w literaturze i malarstwie różnych epok. Zanalizuj wybrane dzieła i odwołaj się do istniejących wówczas konwencji artystycznych.
- Etos rycerski – jego rodowód i obecność w kulturze. Omów temat w oparciu o wybrane przykłady.
- „Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy” (J.J. Szczepański). Rozwiń myśl na przykładzie losów wybranych bohaterów literackich i filmowych.
- Dramat jednostki wpisany w koło historii XX wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych.
- Gotycyzm i nie tylko, czyli echa średniowiecza w literaturze i sztuce późniejszych epok. Rozważ zagadnienie, analizując wybrane dzieła .
- Zakony rycerskie jako temat sztuki. Przedstaw zagadnienie na podstawie wybranych dzieł sztuki.
- Metamorfozy wizerunku Draculi. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów z filmu.
- Sposoby powstawania oraz funkcjonowania mitu superbohatera w kulturze XX i XXI wieku. Omów na wybranych przykładach.
- Twórczość Charlesa Bukowskiego jako niezwykłe zjawisko w literaturze XX wieku. Wykorzystanie motywów jego twórczości w filmie. Przedstaw temat na wybranych utworach.
- Gry wideo jako forma adaptacji literatury. Przeanalizuj zjawisko w oparciu o celowo dobrane przykłady.
- Wybitny umysł – dar czy przekleństwo? Rozstrzygnij problem, odwołując się do różnych tekstów kultury.
- Obraz świata przyszłości i jego funkcje. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
- Reggae – muzyka, filozofia, styl bycia. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
- Medycyna – fach, misja czy powołanie? Zaprezentuj różnorodne portrety lekarzy, zwracając uwagę na ich motywacje i pojmowanie własnego zawodu. Omów problem odwołując się do różnych tekstów kultury.
- Szachy, ruletka, karty. Na wybranych przykładach z literatury, filmu i sztuki omów motyw gry i jego funkcje.
- Kicz uwodzi. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
JĘZYK
- Jaki portret młodego człowieka kreują współczesne teksty rockowe lub hiphopowe? Odwołaj się do wybranych przykładów.
- Język postaci literackiej jako element charakterystyki środowiskowej. Na wybranych przykładach omów mechanizmy językowe budujące tę zależność.
- Współczesne formy komunikacji (email, sms). Dokonaj analizy językowej i stylistycznej zgromadzonego materiału językowego.
- Obraz Boga i patriotyzmu w tekstach subkultury hiphopowej. Omów problem odwołując się do celowo zgromadzonego materiału.
- Omów specyfikę języka utworów science - fiction i fantasy na przykładach wybranych utworów polskich twórców tych gatunków.
- Językowe źródła komizmu we współczesnym kabarecie i komedii filmowej. Dokonaj analizy zgromadzonego materiału.
- Funkcja języka potocznego w poezji. Omów temat, analizując wybrane przykłady.
- Wymowa wzorowa, staranna i swobodna. Omów zagadnienie na podstawie analizy nagrań audycji telewizyjnych i radiowych.
- Językowe kształtowanie świata w poezji. Funkcje środków artystycznych. Omów na podstawie analizy wybranych utworów.
- Przedstaw różne koncepcje funkcji tekstów językowych. Porównaj, wskaż różnice w wybranym materiale ilustracyjnym.
- Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i omów ich funkcje na przykładzie wybranych utworów.
- Wypowiedzi komentatorów i kibiców sportowych. Dokonaj analizy językowej zgromadzonych przykładów.
- Wykorzystując zgromadzony materiał, dokonaj analizy językowej przykładów pochodzących z żargonu uczniowskiego.
- Norma i zwyczaj językowy. Wyjaśnij znaczenie pojęć w kontekście wiedzy o kulturze języka, dokonując analizy wybranych przykładów.
- Stałe związki frazeologiczne wywodzące się z Biblii i antyku. Na podstawie wybranych utworów literackich opisz ich funkcje artystyczne.
- Komizm słowny w literaturze. Na wybranych przykładach omów mechanizmy językowe służące wywołaniu komizmu.
- Funkcja wypowiedzi oratorskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.
- Neologizmy i ich funkcje. Omów zjawisko na podstawie wybranych utworów literackich.
- Scharakteryzuj środki językowe, którymi posługują się dziennikarze. Omów zagadnienie na podstawie zgromadzonego materiału.
- Kolokwializmy w poezji i prozie, ich funkcje. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
- Scharakteryzuj środki wymowy artystycznej w tekstach piosenek wybranego wykonawcy / zespołu i omów ich funkcje.
- Analizując wybrane przykłady reklam oceń, na czym polega funkcja perswazyjna języka reklamy, wskaż elementy manipulacji.
- Jak język reklamy wpływa na język współczesności? Odpowiedz na pytanie, analizując wybrane przez siebie przykłady.
- Analizując język mediów, scharakteryzuj obecne w nich zapożyczenia językowe.
- Analizując wybrane przykłady, omów sposoby i funkcje wykorzystania gwar we współczesnej kulturze masowej.
- Współczesna polszczyzna w filmach. Omów cechy języka na wybranych przykładach.
- Teksty piosenek wybranego współczesnego nurtu muzycznego. Przedstaw zjawisko i dokonaj analizy językowej zgromadzonego materiału.
- Funkcja archaizacji języka. Omów zjawisko na wybranych przykładach literackich z różnych epok.
- Zanalizuj środki językowe charakterystyczne dla wybranej gwary środowiskowej (np. gwara myśliwych).
- Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego i ich funkcje, analizując celowo dobrane teksty.
- Prowokacja, czyli o nazwach zespołów rockowych. Przedstaw rodowód leksykalno – semantyczny zebranych nazw.
- Funkcje stylizacji biblijnych w utworach literackich. Omów zagadnienie analizując wybrane teksty literackie z różnych epok.
- Dialekt a oficjalna polszczyzna. Wskaż cechy charakterystyczne dla gwary Twojego regionu. Omów zagadnienie, odwołując się do zgromadzonego materiału językowego.
- Awans języka potocznego w literaturze współczesnej. Zanalizuj i oceń zjawisko w oparciu o wybrane dzieła literackie.
- Dwa sposoby mówienia o przyrodzie. Zanalizuj teksty naukowe i poetyckie opisujące świat natury.
- Analizując język reklamy, zaprezentuj portret młodego człowieka, jaki one kreują.
- Sztuka pisania listów od starożytności do współczesności. Przeanalizuj rozwój gatunku na celowo wybranych przykładach.
- Pochodzenie i znaczenie wybranych imion i nazwisk śląskich. Zanalizuj celowo zgromadzony materiał językowy.
- Zapożyczenia językowe. Omów zjawisko i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim, posługując się zgromadzonym materiałem.
- Scharakteryzuj i oceń zjawisko nowomowy, odwołując się do wybranych przykładów polskiej powieści produkcyjnej lat 50. XX wieku.
- Dokonując analizy skrótów stosowanych w języku młodzieży, wyjaśnij zasadność doboru tych środków wyrazu.